Migrena i karmienie piersią

Jeśli cierpisz na migrenę i właśnie zostałaś mamą, z pewnością zastanawiasz się, jak poradzisz sobie z pełnym wyzwań czasem opieki nad małym dzieckiem. Z artykułu dowiesz się, jaki przebieg może mieć Twoja migrena po porodzie i jakie czynniki będą miały na to wpływ. Omówię też, jak radzić sobie z napadami migreny oraz jakie leczenie będzie bezpieczne dla Ciebie i Twojego dziecka, jeśli karmisz je piersią.

Migrena po porodzie

Ciąża to czas, w którym u większości kobiet dochodzi do złagodzenia migreny. Dzieje się tak dzięki zmianom hormonalnym, jakie zachodzą w organizmie. Niestety, migrena wraca zazwyczaj po porodzie, czasem nawet ze zdwojoną siłą.

Okres połogu i czas rodzicielstwa to wyzwanie dla każdej mamy. Jeśli w dodatku jesteś osobą, która cierpi na migrenę, może być Ci podwójnie trudno.

Niewyspanie, stres, krzyk dziecka to bodźce, które mogą nasilać Twoją migrenę i powodować, że napady staną się nawet częstsze niż przed ciążą. Z kolei jeśli wcześniej nie cierpiałaś na bóle głowy, to po porodzie możesz doświadczyć ich po raz pierwszy.

Migrena często uniemożliwia matkom opiekę nad noworodkiem.

Migrena to nie jest „zwykły” ból głowy. To silny ból połączony z nadwrażliwością na bodźce, takie jak światło i hałas, a niekiedy z nudnościami, a nawet wymiotami. W czasie migreny zwykłe czynności dnia codziennego mogą nasilać ból i powodować, że będzie on dla Ciebie nie do zniesienia.

Częste i silne napady migreny po porodzie:

• powodują zmniejszenie poczucia kompetencji w roli mamy,
• przyczyniają się do rozwoju depresji poporodowej,
• mogą powodować lęk przed karmieniem piersią po przyjęciu leków przeciwbólowych,
• a w konsekwencji mogą doprowadzić do odstawienia dziecka od piersi.

Karmienie piersią przy migrenie

Jeszcze w czasie ciąży zapewne słyszałaś, że karmienie piersią ma wiele zalet dla matki i dziecka:

• zapewnia dziecku optymalne odżywienie,
• buduje jego naturalną odporność,
• przyczynia się do lepszego rozwoju mózgu niemowlęcia,
• umacnia więź między dzieckiem i matką,
• zmniejsza ryzyko raka piersi, raka jajnika i osteoporozy u kobiety karmiącej.

Sam proces laktacji może przyczyniać się do łagodniejszego przebiegu migreny, zwłaszcza u tych kobiet, które wcześniej cierpiały na migrenę związaną z miesiączką.

Jednak żeby karmienie piersią się udało, musisz zadbać nie tylko o swojego malucha, ale także o siebie. Przeczytaj, jak możesz sobie pomóc i zminimalizować ryzyko występowania migreny w okresie poporodowym.

Zadbaj o higieniczny tryb życia w czasie karmienia piersią

Pierwsza linia leczenia migreny w czasie karmienia piersią to tak naprawdę wdrożenie higienicznego trybu życia.

Zapewnij sobie odpowiednią ilość snu

Sen przy noworodku – łatwo powiedzieć! Przeczytaj wskazówki, które zawarłam w artykule „Jak zadbać o zdrowy sen” , a jeśli nie jesteś w stanie ich w obecnej sytuacji zastosować, stosuj regułę „Śpij, kiedy możesz”. Rozważ również odciąganie laktatorem dodatkowej ilości mleka w dzień, tak, żebyś mogła spać dłużej w nocy, gdy Twój partner/partnerka poda mleko dziecku.

Pij dużo wody

Pamiętaj, że Twój organizm zużywa dużo wody do produkcji mleka, musisz więc uzupełniać niedobory płynów. Pij nawet 2,5-3 litrów wody dziennie.

Jedz regularnie

Stosuj częste, regularne, małe posiłki. Ogranicz też słodycze (jeśli nie będziesz prawidłowo się odżywiać, możesz mieć na nie przemożną ochotę). Twoja dieta powinna zawierać dużo kwasów omega-3 – dobrych zarówno dla Ciebie, jak i dla Twojego dziecka. Więcej na temat zdrowiej diety w migrenie możesz przeczytać w artykule „Czy dieta ma wpływ na przebieg migreny?.

Uprawiaj sport

Regularna aktywność fizyczna wpływa pozytywnie na przebieg migreny. Udowodnione działanie w zapobieganiu napadom migreny ma zarówno uprawianie sportów aerobowych, jak i ćwiczeń siłowo-rozciągających, takich jak joga. Więcej na ten temat znajdziesz w artykule „Migrena i wysiłek fizyczny”.

Doraźne leczenie napadów migreny u kobiet karmiących piersią

Jeśli mimo zdrowego trybu życia migrena nadal komplikuje Ci życie, rozważ ze swoim lekarzem wdrożenie leczenia doraźnego, czyli przerywającego napady migreny. Poniżej zebrałam leki, które w czasie migreny mogą przyjmować karmiące mamy:

• paracetamol – jest najbezpieczniejszym lekiem dla dziecka, ale w migrenie bywa skuteczny tylko wtedy, gdy ból głowy nie jest zbyt silny.
• niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) – spośród leków z tej grupy najlepszym wyborem w czasie karmienia piersią będzie ibuprofen.
• tryptany – jeśli powyższe leki nie pomagają, można rozważyć zastosowanie sumatryptanu lub eletryptanu. Są to leki, które zazwyczaj skutecznie przerywają migrenowy ból głowy.

Tryptany to leki stosunkowo bezpieczne w okresie karmienia piersią.

Sumatryptan i eletryptan przenikają do mleka w małym stopniu i dlatego w okresie laktacji mają najlepszy profil bezpieczeństwa wśród tryptanów. Z uwagi na małą koncentrację w mleku oraz małą biodostępność (czyli ilość, jaka wchłania się z mlekiem do przewodu pokarmowego niemowlęcia i jego krwi) według zaleceń Amerykańskiej Akademii Pediatrycznej nie ma konieczności robienia przerwy w karmieniu piersią po przyjęciu tryptanów, mimo że nadal takie obostrzenie widnieje w ulotce obu tych leków.

UWAGA: W czasie karmienia piersią nie należy przyjmować aspiryny, metamizolu ani leków zawierających kodeinę.

Profilaktyczne leczenie migreny w okresie karmienia piersią

Jeśli w okresie laktacji napady migreny zdarzają się u Ciebie często i musisz zażywać dużo leków doraźnych, trzeba rozważyć wdrożenie leczenia profilaktycznego migreny. Zastosowanie mają tutaj trzy metody:

• Nieinwazyjna stymulacja nerwu trójdzielnego – urządzenie, którego używasz w domu przez 20 minut dziennie, ma działanie zapobiegające napadom migreny. Tę metodę można stosować również w trakcie napadu migreny, co umożliwia jego szybsze przerwanie.
• Suplementacja magnezu, ryboflawiny (wit. B2) i koenzymu Q10.
• Leczenie farmakologiczne: metopropol, propranolol, amitryptylina.

Obecnie nie zaleca się stosowania leków przeciwpadaczkowych jako profilaktyki migreny u kobiet karmiących piersią. Mamy też zbyt mało dowodów na bezpieczeństwo stosowania toksyny botulinowej i przeciwciał monoklonalnych przeciw CGRP, żeby zalecać je w rutynowym postępowaniu w migrenie u kobiet w okresie laktacji, jednak w pewnych sytuacjach możemy rozważyć takie leczenie.

Korzyści i ryzyko leczenia migreny w czasie karmienia piersią

W czasie ustalania leczenia przeciwmigrenowego – czy to za pomocą leków doraźnych, czy przeciwdziałających napadom migreny – każdorazowo powinniśmy rozważyć korzyści dla mamy i ryzyko dla dziecka karmionego piersią.

Ponieważ mleko mamy ma dla dziecka wiele dobroczynnych właściwości, nie powinno się pochopnie zalecać odstawienia dziecka od piersi z powodu leków przeciwmigrenowych przyjmowanych przez mamę.

Podsumowanie

Napady migreny mogą komplikować Twoje życie po urodzeniu dziecka. Aby je zminimalizować, stosuj higieniczny tryb życia. Pamiętaj zwłaszcza o:

• odpowiednim nawodnieniu,
• regularnym odżywianiu,
• dostatecznej ilości snu,
• regularnym wysiłku fizycznym.

W leczeniu doraźnym migreny w czasie karmienia piersią:

• paracetamol i ibuprofen są bezpiecznymi lekami, którymi możesz spróbować uśmierzyć niezbyt silny ból głowy,
• stosowanie tryptanów, zwłaszcza sumatryptanu i eletryptanu, jest możliwe po konsultacji z lekarzem,
• przeciwwskazane są aspiryna, metamizol i leki zawierające kodeinę.

W leczeniu profilaktycznym migreny w okresie karmienia piersią zastosowanie mają także:

• nieinwazyjna stymulacja nerwu trójdzielnego – niestety aktualnie w Polsce niedostępna,
• suplementacja magnezu, ryboflawiny (wit. B2) i koenzymu Q10,
• leki z grupy beta-blokerów i amitryptylina.

Dobra wiadomość jest taka, że kobiety chorujące na migrenę, mają szansę na leczenie i łagodzenie symptomów migreny także po porodzie. Migrena nie musi (a wręcz nie powinna) być przyczyną rezygnacji z karmienia piersią.

dr n. med. Ewa Czapińska-Ciepiela

Ostatnia aktualizacja: 03.08.2023

Źródła naukowe:

[1].      Amundsen S, Nordeng H, Nezvalová-Henriksen K, Stovner LJ, Spigset O. Pharmacological treatment of migraine during pregnancy and breastfeeding. Nat Rev Neurol. 2015
[2].       Calhoun AH. Migraine Treatment in Pregnancy and Lactation. Curr Pain Headache Rep. 2017
[3].       World Health Organization (WHO). Breastfeeding [online]. 2022. Accessed at: https://www.who.int/health-topics/breastfeeding.
[4].       Amundsen S, Nordeng H, Fuskevåg O-M, Nordmo E, Sager G, Spigset O. Transfer of triptans into human breast milk and estimation of infant drug exposure through breastfeeding. Basic Clin Pharmacol Toxicol. 2021
[5].       Tepper D. Pregnancy and lactation–migraine management. Headache. 2015
[6].       Anderson PO. Migraine Drug Therapy During Breastfeeding. Breastfeed Med. 2019
[7].       Davanzo R, Bua J, Paloni G, Facchina G. Breastfeeding and migraine drugs. Eur J Clin Pharmacol. 2014
[8] American Academy of Pediatrics Committee on Drugs. Transfer of drugs and other chemicals into human milk. Pediatrics. 2001