Migrena i antykoncepcja

Jeśli cierpisz na migrenę i chciałabyś stosować antykoncepcję, musisz wziąć pod uwagę także jej bezpieczeństwo dla Twojego zdrowia. Inne rodzaje antykoncepcji są wskazane dla kobiet chorujących na migrenę z aurą, a inne dla kobiet, które mają migrenę bez aury.

antykoncepcja w migrenie

Migrena u kobiet jest najbardziej nasilona pomiędzy pierwszą miesiączką a końcem menopauzy, co jest związane z cyklicznymi zmianami stężenia estrogenów w organizmie. Jest to jednocześnie czas, w którym większość osób chce korzystać ze skutecznej antykoncepcji. 

Trzeba jednak pamiętać o tym, że nie każdy rodzaj antykoncepcji będzie wskazany dla kobiet, które chorują na migrenę.

Dlatego przed rozpoczęciem stosowania antykoncepcji warto, byś skonsultowała się ze swoim lekarzem neurologiem. Ma on potrzebną wiedzę o Twojej chorobie oraz o antykoncepcji, dzięki czemu pomoże Twojemu ginekologowi dobrać dla Ciebie taki preparat, który będzie zarówno skuteczny, jak i bezpieczny

Antykoncepcja zawierająca estrogeny

Najczęściej stosowana antykoncepcja hormonalna to antykoncepcja dwuskładnikowa, zawierająca estrogeny. Jest ona dostępna w postaci preparatów:

  • w tabletkach, do stosowania z przerwą 4 lub 7-dniową,
  • w pierścieniu dopochwowym.

Decydując się na ten rodzaj antykoncepcji, trzeba jednak pamiętać o jednej ważnej rzeczy:

Antykoncepcja hormonalna może wpływać na migrenę w sposób trudny do przewidzenia. U 1/3 kobiet pogarsza przebieg migreny, u 1/3 go poprawia, a u 1/3 nie wpływa na migrenę.

Do nasilenia migrenowych bólów głowy najczęściej dochodzi w trakcie comiesięcznej, 4- lub 7-dniowej przerwy w stosowaniu tabletek antykoncepcyjnych. Bóle głowy mogą wtedy przypominać migrenę miesiączkową, która często jest silna i oporna na leki przeciwbólowe. W takim wypadku stosowanie antykoncepcji bez przerwy lub z przerwą co 3 cykle może zmniejszyć częstotliwość pojawiania się migreny.

Kolejną istotną kwestią jest bezpieczeństwo antykoncepcji dla Twojego zdrowia. Antykoncepcja zawierająca estrogen zwiększa ryzyko zakrzepicy i zatorów w układzie krwionośnym, którego poważną konsekwencją może być na przykład udar mózgu.

Dlatego ten rodzaj antykoncepcji mogą stosować jedynie migreniczki, które:

  • mają migrenę bez aury,
  • nie chorują na nadciśnienie tętnicze,
  • mają prawidłową wagę,
  • nie palą papierosów.

Jeśli w czasie stosowania antykoncepcji zawierającej estrogen wystąpi aura migrenowa lub zwiększy się częstotliwość migreny, należy zmienić metodę antykoncepcji, zaczynając od kolejnego cyklu. Trzeba przy tym pamiętać, że odstawienie estrogenu w środku cyklu może spowodować silny napad migreny.

Kobiety cierpiące na migrenę z aurą nie powinny stosować antykoncepcji zawierającej estrogen ze względu na podwyższone ryzyko powikłań.

Antykoncepcja gestagenowa i wkładki wewnątrzmaciczne

Antykoncepcją stosunkowo bezpieczną dla wszystkich kobiet cierpiących na migrenę są:

  • wkładki wewnątrzmaciczne,
  • tabletki zawierające gestagen,
  • zastrzyki domięśniowe lub podskórne z gestagenu,
  • antykoncepcja awaryjna.

Antykoncepcja jednoskładnikowa, oparta wyłącznie o gestageny jest bezpieczna u kobiet z każdym rodzajem migreny. Dodatkowo może także nieznacznie poprawiać przebieg tej choroby.

Również wkładka wewnątrzmaciczna uwalniająca gestagen może wpływać na zmniejszenie intensywności migreny, zwłaszcza migreny okołomiesiączkowej. Dzieje się tak dzięki zmniejszeniu ilości prostaglandyn, czyli czynników zapalnych produkowanych przez macicę w trakcie miesiączki.

Wszystkie kobiety chorujące na migrenę mogą też bezpiecznie stosować wkładkę wewnątrzmaciczną zawierająca miedź, metody barierowe oraz antykoncepcję awaryjną.

Migrena i antykoncepcja – podsumowanie

  • Przebieg migreny jest najbardziej nasilony u kobiet w okresie reprodukcyjnym, kiedy właściwy dobór antykoncepcji jest dla nich istotny.
  • Kobiety chorujące na migrenę z aurą nie powinny stosować antykoncepcji dwuskładnikowej (zawierającej estrogen) ze względu na podwyższone ryzyko udaru mózgu.
  • Kobiety, które mają migrenę bez aury i nie mają dodatkowych obciążeń (takich jak nadciśnienie tętnicze, otyłość czy palenie papierosów) mogą bezpiecznie stosować każdy rodzaj antykoncepcji.
  • Jeśli w trakcie stosowania antykoncepcji zawierającej estrogen wystąpi aura migrenowa lub dojdzie do zwiększenia częstotliwości migreny, należy zmienić metodę antykoncepcji, zaczynając od kolejnego cyklu.
  • Wkładki wewnątrzmaciczne, „minipigułka” zawierająca gestagen, iniekcje domięśniowe lub podskórne z gestagenu oraz metody barierowe i antykoncepcja awaryjna mogą być bezpiecznie stosowane przez wszystkie kobiety chorujące na migrenę.

dr n. med Ewa Czapińska-Ciepiela

Ostatnia aktualizacja: 22.07.2023

Źródła naukowe:

[1] Sacco S., Merki-Feld G.S., Ægidius K.L., Bitzer J., Canonico M., Kurth T., Lampl C., Lidegaard Ø., Anne MacGregor E., MaassenVanDenBrink A., Mitsikostas D.D., Nappi R.E., Ntaios G., Sandset P.M., Martelletti P.: Hormonal contraceptives and risk of ischemic stroke in women with migraine: a consensus statement from the European Headache Federation (EHF) and the European Society of Contraception and Reproductive Health (ESC). J Headache Pain, 2017
[2] Todd C., Lagman-Bartolome A.M., Lay C.: Women and Migraine: the Role of Hormones. Curr Neurol Neurosci Rep, 2018
[3] Voedisch A.J., Hindiyeh N.: Combined hormonal contraception and migraine: are we being too strict? Curr Opin Obstet Gynecol, 2019
[4] Sacco S., Ricci S., Carolei A.: Migraine and vascular diseases: a review of the evidence and potential implications for management. Cephalalgia, 2012